Showing posts with label SALAYSAY (Essay/Article/Feature Story). Show all posts
Showing posts with label SALAYSAY (Essay/Article/Feature Story). Show all posts

Friday, August 31, 2012

5 Ilokano books, finalists iti National Book Award


Lima a libro nga Ilokano a sinurat dagiti Ilokano ti napili kas finalists iti nadumaduma a kategoria iti maika-31 a National Book Awards nga intuyang ti Manila Critics Circle ken ti National Book Development Board.

Isu dagitoy: Karapote: Antolohia Dagiti 13 a Nasuerte a Sarita ni Ariel S. Tabag a nominado iti Ilokano Fiction; Samtoy: Dagiti Saritami Ditoy, Ang Aming mga Kuwento nga impatarus ni Ariel S. Tabag (Filipino Anthology); ken 29 A Napili A Sarita Iti Iluko, inedit da Juan Al. Asuncion, Ariel S. Tabag, ken Efren A. Inocencio, Kastoy Nga Imbunubonmi Dagiti Balikas (Antolohia Dagiti Daniw Iti Iluko), inedit da Joel B. Manuel ken Ariel S. Tabag; Nabalitokan a Tawid: Antolohia Dagiti Napili a Sarita Dagiti Ilokano, inedit da Juan Al. Asuncion, Joel B. Manuel, ken Ariel S. Tabag, (agpapada a nominado para iti Ilokano Anthology).

Maammuan ken mapadayawan inton Nobiembre 17 dagiti mangabak.

Daytoy ti umuna a gundaway a mairaman dagiti libro nga Ilokano iti nasao nga awards.

Daytoy man ti listaan ti amin a finalists:

NBDB: 31st National Book Award finalists announced

The National Book Development Board (NBDB) and the Manila Critics Circle (MCC) are pleased to announce the finalists for this year’s National Book Awards. The names of the winners will be revealed during the awarding ceremonies that will be held on November 17 at the National Museum.

31st NATIONAL BOOK AWARDS FINALISTS

JUAN C. LAYA PRIZE FOR BEST NOVEL IN A FOREIGN LANGUAGE

1. Super Panalo Sounds!, by Lourd Ernest H. De Veyra, University of Santo Tomas Publishing House
2. The Survivors, by Antonio Enriquez, University of Santo Tomas Publishing House

JUAN C. LAYA PRIZE FOR BEST NOVEL IN A PHILIPPINE LANGUAGE

1. Ang Huling Dalagang Bukid at Ang Authobiography Na Mali: Isang Imbestigasyon, by Jun Cruz Reyes, Anvil Publishing

FICTION: SHORT STORIES, ENGLISH

1. Beautiful Accidents: Stories, by Ian Rosales Casocot, University of the Philippines Press
2. Better Homes and Other Fictions: Collected Prose, by Connie J. Maraan, University of Santo Tomas Publishing House
3. The Names and Faces of People: Collected Stories, by Vic H. Groyon Jr., C&E Publishing for De La Salle University
4. Vigan and Other Stories, by Cecilia Manguerra Brainard, Anvil Publishing

FICTION: SHORT STORIES, FILIPINO

1. 100 Kislap, by Abdon M. Balde Jr., Anvil Publishing
2. Alitaptap sa Gabing Maunos: Mga Kuwento, by Lamberto E. Antonio, Ateneo de Manila University Press
3. Dadaanin, by Alwin C. Aguirre and Nonon Villaluz Carandang, Anvil Publishing for De La Salle University
4. Kay Lalim na ng Gabi at iba pang Kuwento, by Agustin C. Fabian, Ateneo de Manila University Press
5. Wag Lang Di Makaraos: 100 Dagli ( Mga Kuwentong Pasaway, Paaway at Pamatay), by Eros S. Atalia, Visprint, Inc.

FICTION: SHORT STORIES, ILOCANO

1. Karapote: Antolohia Dagiti 13 A Nasuerte A Sarita, by Ariel S. Tabag, GUMIL Metro Manila

NONFICTION PROSE, ENGLISH

1. Ben on Ben: Conversations with Bienvenido N. Santos, by Leonor Aureus Briscoe, Anvil Publishing for De La Salle University
2. Between Loss and Forever: Filipino Mothers on the Grief Journey, by Cathy Babao Guballa, Anvil Publishing
3. Lush Life: Essays, 2001-2010, by Alfred A. Yuson, University of Santo Tomas Publishing House
4. Peace Warriors: On the Trail with Filipino Soldiers, by Criselda Yabes, Anvil Publishing
5. Six Sketches of Filipino Women Writers, by Cristina Pantoja Hidalgo, University of the Philippines Press

NONFICTION PROSE, FILIPINO

1. Aklat ng Ulat: Mga Sanaysay sa Dalawang Dekada ng Pamamahayag, by Lamberto E. Antonio, Ateneo de Manila University Press
2. Almanak ng Isang Aktibista, by Rolando B. Tolentino, University of the Philippines Press
3. It’s A Mens World, by Beverly Siy, Anvil Publishing
4. Mga Pilat sa Pilak: Mga Personal na Sanaysay, by Eugene Y. Evasco, University of Santo Tomas Publishing House
5. Pacman: Kuwento ng Pag-asa, Tiyaga, at Determinasyon, by Manny Pacquiao, Anvil Publishing

ANTHOLOGY, ENGLISH

1. Babayeng Sugid:Cebu Stories, edited by Erma M. Cuizon and Erlinda K. Alburo, Anvil Publishing
2. Hanggang sa Muli: Homecoming Stories for the Filipino Soul, edited by Reni R. Roxas, Ilaw ng Tahanan Publishing
3. The Anvil Jose Rizal Reader: On the Occasion of the Sesquicentennial of His Birth, 1861-2011, edited by Ani V. Habúlan, Anvil Publishing
4. The Davao We Know, edited by Lolita R. Lacuesta, Anvil Publishing
5. Turning Points: Women in Transit, edited by Rhona Lopa-Macasaet, Anvil Publishing

ANTHOLOGY, FILIPINO

1. Laglag-Panty, Laglag-Brief: Mga Kuwentong Heterosexual, edited by Rolando B. Tolentino, Romulo P. Baquiran Jr., Joi Barrios, and Mykel Andrada, Anvil Publishing
2. Samtoy: Dagiti Saritami Ditoy, Ang Aming mga Kuwento, edited by Ariel S. Tabag, National Commission for Culture and the Arts
3. Talong / Tahong: Mga Kuwentong Homoerotiko, edited by Rolando B. Tolentino, Romulo P. Baquiran Jr., Joi Barrios, and Mykel Andrada, Anvil Publishing
4. Telon: Mga Dula, edited by Luna Sicat-Cleto, Rolando S. Dela Cruz, Tim Dacanay, Elmar Beltran Ingles, Nicolas B. Pichay, and Rene O. Villanueva, National Commission for Culture and the Arts

ANTHOLOGY, ILOCANO

1. 29 A Napili A Sarita Iti Iluko, edited by Juan AL. Asuncion, Ariel S. Tabag, and Efren A. Inocencio, GUMIL Filipinas
2. Kastoy Nga Imbunubonmi Dagiti Balikas (Antolohia Dagiti Daniw Iti Iluko), edited by Joel B. Manuel, and Ariel S. Tabag, GUMIL Filipinas
3. Nabalitokan A Tawid: Antolohia Dagiti Napili A Sarita Dagiti Ilokano, eidted by Juan AL. Asuncion, Joel B. Manuel, and Ariel S. Tabag, GUMIL Filipinas

GEMINO H. ABAD PRIZE FOR POETRY IN ENGLISH

1. Balsa: Poemas Chabacano, by Francis C. Macansantos, National Commission for Culture and the Arts
2. Geographies of Light, by Dinah Roma Sianturi, University of Santo Tomas Publishing House
3. Ruins and Reconstructions: Poems, by Joel M. Toledo, Anvil Publishing
4. Tala Mundi: The Collected Poems of Tita Agcaoili Lacambra Ayala, by Tita Agcaoli Lacambra Ayala, edited by Ricardo M. de Ungria, University of Santo Tomas Publishing House
5. Tales Of The Spider Woman, by Merlie M. Alunan, University of Santo Tomas Publishing House

VIRGILIO S. ALMARIO PRIZE FOR POETRY IN FILIPINO

1. Ang Pantas (The Prophet), translated by Ruth Elynia S. Mabanglo, C&E Publishing for De La Salle University
2. Baha-Bahagdang Karupukan: mga tula mula sa kalahating-daigdig, by Jim Pascual Agustin, University of Santo Tomas Publishing House
3. Dalawang Pulgada at Tubig: Mga Tula ng Tahimik na Ligalig, by Emmanuel Quintos Velasco, University of Santo Tomas Publishing House
4. Distrungka, by Teo T. Antonio,University of Santo Tomas Publishing House
5. Ilaw sa Mata, by Joaquin Sy, Marne L. Kilates, and Benito Tan, Kaisa Para sa Kaunlaran

ISAGANI R. CRUZ PRIZE FOR LITERARY CRITICISM IN A FOREIGN LANGUAGE

1. Dead Stars: American and Philippine Literary Perspectives on the American Colonization of the Philippines, by Jennifer M. McMahon, University of the Philippines Press
2. From Wilderness to Nation: Interrogating Bayan, by Damon L. Woods, University of the Philippines Press
3. Tomas Pinpin and Tagalog Survival in Early Spanish Philippines, by Damon L. Woods, University of Santo Tomas Publishing House

ISAGANI R. CRUZ PRIZE FOR LITERARY CRITICISM IN A PHILIPPINE LANGUAGE

1. Alinagnag: Sanaysay ng mga Panlipunang Panunuri sa Panitikan, by Rosario Torres-Yu, University of Santo Tomas Publishing House
2. Balagen: Edukasyong Pangkapayapaan at Panitikang Pambata, by Rosario Torres-Yu, University of the Philippines Press
3. Sawikaan 2010: Mga Salita ng Taon, edited by Roberto T. Añonuevo and Romulo P. Baquiran Jr., University of the Philippines Press

GRAPHIC LITERATURE

1. Private Iris Case 18: The Programmer’s Puzzle, by Jaime Bautista and Arnold Arre, Blue Cow
2. Trese 4: Last Seen After Midnight, by Budjette Tan and Kajo Baldisimo, Visprint

ALFONSO T. ONGPIN PRIZE FOR BEST BOOK ON ART

1. Film: American Influences on Philippine Cinema, by Nick Deocampo, Anvil Publishing
2. Philippine Ancestral Gold, by Florina H. Capistrano-Baker, John Guy, and John Miksic, edited by Florina H. Capistrano-Baker, Ayala Foundation
3. Puentes de España en las Filipinas: The Spanish Colonial Bridges in the Philippines, by Manuel Maximo Lopez del Castillo-Noche, edited by Stephanie Cruz, University of Santo Tomas Publishing House
4. The Life and Art of Lee Aguinaldo, by Ma. Victoria Herrera, Clarissa Chikiamco, Cid Reyes, and Rod Paras-Perez, Vibal Foundation and Ateneo Art Gallery
5. Mamayóg: the music of Samaon Sulaiman, by Juliet R. Biean and Jesus T. Peralta, National Commission for Culture and the Arts

PROFESSIONS

1. Frontlines of Diplomacy: Conversations with Philippine Ambassadors, by J. Eduardo Malaya, Anvil Publishing
2. Is Franchising For You?, by Armando Bartolome, Anvil Publishing
3. Promoting Philippine Enterprise Development, by Andrea L. Santiago, C&E Publishing for De La Salle University
4. The Local Government Code Revisited, 2011 Edition, by Aquilino Q. Pimentel Jr., Central Book Supply

SOCIAL SCIENCES

1. A Clash of Cultures: Early American Protestant Missions and Filipino Religious Consciousness, by Melba Padilla Maggay, Anvil Publishing for De La Salle University
2. Bound by Law: Filipino Rural Poor and the Search for Justice in Plural-LegalLandscape, by Jennifer C. Franco, Ateneo de Manila University Press
3. Komunista: The Genesis of the Philippine Communist Party, 1902-1935, by Jim Richardson, Ateneo de Manila University Press
4. Lungsod Iskwater: The Evolution of Informality as a Dominant Pattern in Philippine Cities, by Paulo Alcazaren, Luis Ferrer, and Benvenuto Icamina, Anvil Publishing
5. Manobo Dreams in Arakan: People’s Struggle to Keep Their Homeland, by Karl M. Gaspar, Ateneo de Manila University Press

SCIENCE

1. Pinatubo: The Volcano In Our Backyard, by Robert Tantingco, Holy Angel University
2. Stellar Origins, Human Ways: Readings in Science, Technology, and Society, by Ma. Asunta C. Cuyegkeng, Ateneo de Manila University Press

LEISURE

1. 100 Questions Filipino Kids Ask, Volume 2, by Alai Agadulin, Javier Asuncion, Victoria Bravo, Kata Garcia, Emylou Infante, Glenda Oris, May Tobias-Papa, and Cynthia Villafranca, Adarna House and Liwayway Marketing Corporation
2. In My Basket Cookbook: Travel Collection and Recollections, by Lydia D. Castillo, Anvil Publishing
3. Top 10 Pinoy Travels, by Scott Lee Chua and Rommel J. Estanislao, Anvil Publishing (3 volumes: Cebu, Davao, Manila)

DESIGN

1. Almanak ng Isang Aktibista, by Rolando B. Tolentino, designed by Zenaida N. Ebalan and Karl Fredrick M. Castro, University of the Philippines Press
2. The Future Begins Here: The De La Salle University Centennial Book, 1911-2011, designed by Studio 5 Designs, Studio 5 Designs for De La Salle University
3. Lungsod Iskwater: The Evolution of Informality as a Dominant Pattern in Philippine Cities, designed by Felix Mago Miguel, Anvil Publishing
4. Philippine Ancestral Gold, by designed by Ige Ramos, Ayala Foundation

MANILA CRITICS CIRCLE SPECIAL PRIZE FOR AN EBOOK

1. Alternative Alamat, by Paolo Chikiamco, Flipside Digital Content Company
2. High Society, by Paolo Chikiamco and Hannah Buena, Flipside Digital Content Company
3. The Long Weekend: A Komix Novella, by Adam David, Flipside Digital Content Company
4. The Top 25 Power Words Every Call Center Agent Should Know, by Rye Gutierrez, Flipside Digital Content Company

MANILA CRITICS CIRCLE SPECIAL PRIZE FOR A BOOK BY AN INDEPENDENT PUBLISHER

1. From the Desk of the Editor….Felix B. Bautista, edited by Felix S. Bautista Jr. and Gigi B. Rapadas,
2. Mistresses Play, Men Stray, The Wives Stay: Etiquette and Misetiquette, by Julie Y. Daza
3. Si Amapola sa 65 na Kabanata, by Ricky Lee, Philippine Writers Studio Foundation
4. Under the Storm: An Anthology of Contemporary Philippine Poetry, edited by Khavn De La Cruz and Joel M. Toledo, The Antithesis Collective Publishing, Co. 

Sources: 
http://dadapilan.com 
http://nbdb.gov.ph
http://pakarsoniasseng.blogspot.com

Friday, February 24, 2012

AGTARAKENTAYO MAN MET ITI UDANG








Awan pay ti nagtaraken iti udang iti danum-tamnay iti probinsia ti apayao. Impadasna. Ket nagballigi…










NAPINTAS met a panguartaan ti panagtaraken iti udang.



Paneknekan daytoy ni Apo Ernesto P. Juan ti Brgy. Lappa, Luna, Apayao.


Naisem a nadanonmi ni ‘Tang Erning iti pagtaenganda iti dayta a malem ti Marso 21 iti panangkuyog kadakami ni Engr. Joni Aldrin E. Caluya ti Brgy. Zumuigi, Luna, apayao. Kas kuna ni ‘Tang Erning, kapampanaw la unay dagiti opisial ti ili iti panangidaulo ni Mayor Betty C. Verzola a nangsaksi iti panangkalapna kadagiti udang a tinarakenna iti arsadanan ti bantay.


Kasta unay kano ti panangdayaw dagiti dimmar-ay iti pasken nga inawaganda iti Udang Festival kadagiti tarakenna. Naimas ken nasarangsang ti lasag dagiti udang. Napulada pay. Naiduma la unay ti nanamda.







Tapno mapaneknekanmi, nagkalap ni ‘Tang Erning iti sangakilo ket pinaramanannakami met. Kunam pay, nagkakamakamen ti tig-abmi.


Ania ti sikreto ni ‘Tang Erning iti naidumduma la unay a raman ti udangna a padpadakkelenna iti danum-tamnay?


Kas kunana, kaaduanna nga organiko ti pagpakanna. Mapan kano laeng a 25 porsiento ti komersial a pagpakan ti impakanna kadagiti tarakenna agingga a kinalapna dagitoy.


Kaaduanna a nalingta a bagas ti galiang, ‘tay higante nga aba nga espesialtida idiay Bikol Region a pagaramid iti bibingka, ti pagpakpakan ni ‘Tang Erning. Nayonanna iti nategteg a niog ken napapino a bisukol Taiwan wenno ‘tay kasursurontayo a golden kuhol.


Naduktalan ni ‘Tang Erning a nalaka a dumakkel dagiti udang a mapakan kadagiti organiko. Iti uneg ti lima a bulan, mabalinen ti agkalap. Gapu ta damona a serken ti kastoy, kadagiti 1,300 a post larvae (PL) a nangrugianna, mapan laeng a 900 dagiti nabiag. Naggapu ngamin dagitoy idiay Siudad ti Dagupan, Pangasinan. Nayeroplano isu a nangina ti kada PL.


Iti kadakkel ti nagbalinan dagiti udang, mapan laeng a 20-23 a bukel ti mangbukel iti sangakilo. Ilaklakona met iti P500 ti kada kilo. Nupay adu ti natay kadagiti semilia, naabrot met latta ni ‘Tang Erning ti nagastona ket adda pay dimket a para iti pamiliana.
 





Gapu ta adayo unay ti pagtaudan dagiti semilia, napanunot ni ‘Tang Erning nga agpatanor laengen kadagiti bukodna a semilia. Manamnama a dagitoy ti sumaruno a padakkelenna. Adun dagiti nakitami a semiliana.


Maysa pay kadagiti sekreto ni ‘Tang Erning ti panangisaganana iti pagtaraknanna. Sakbay a punnuenna iti danum (nga agtaud iti ubbog iti bantay) ti pagtaraknanna, basalanna daytoy iti vermicast, puro a takki dagiti alinta a bukodna a taraken. Palangtuen daytoy dagiti lumot a taraonto dagiti tarakenna. Nupay natural dagiti aerator nga us-usarenna, regular latta met ti panangsukatna iti danum ti piskeria tapno manamnama ti kinadalus daytoy.


Saan laeng nga udang ti taraken ni ‘Tang Erning. Rinibu met dagiti ikan a panggasios ken tilapiana. No ania ti kanen dagiti udang, isu met ti kanen dagitoy, kas iti udang, napardas met ti panagdakkel dagiti tilapia ken panggasios. Ilaklako ni ‘Tang Erning iti P120 ti tunggal kilo dagiti tilapiana; P150 met ti panggasios. Dakkel ti mapastrek ni ‘Tang Erning ditoy ta nasurok a sangakilo ti pagbalinan ti pagbalinan ti maysa sakbay nga ilakona.


Agtartaraken pay ni ‘Tang Erning iti baboy ken sabali laeng ti nalawa a kataltalonan iti abay dagiti piskeriana. Idinto nga aglawa iti 12 ektaria ti minulaanna iti 4,000 a niog nga iti uneg ti 5 agingga iti 6 a tawen, agbungadanton. Agtallo tawenen dagitoy.


Organiko pay a ganagan ti us-usaren ni ‘Tang Erning kadagiti pagayna. Paglalaokenna ti maysa kilo a vermicast, 4 litro a danum ken sangakilo a nalabaga nga asukar. Lutuenna daytoy sakbay a yaplikarna iti talon. Nagbaludbod dagiti pagayna nga inaplayanna itoy a pormula. Makabulan laengen, agpagapaston. Kasano a nastrek ni ‘Tang Erning ti panagtaraken iti udang?


Saan nga agpatpatingga ni ‘Tang Erning nga agpampanunot iti panangpabaknangna iti daga a nabakirna. Ket idi maammuanna nga adda maangay a seminar iti panagtaraken ti udang, saanen a nagpamayan a nagatendar. Napan pay idiay BFAR Aparri tapno laeng maadalna ti teknolohia. Sinuportaran ti gobierno municipal ti ilida ket nayussuat ti addang, a damo iti entero a probinsia no di man iti sibubukel a Cordillera Administrative Region, a panagtaraken iti udang iti danum-tamnay. Adda pangngadua idi ni ‘Tang Erning iti daytoy. Ngem kas nakunana, awan met ngata ti dakesna no padasenna.


Ket nagballigi.


Naadal met ni ‘Tang Erning ti panagtaraken iti alinta iti seminar nga insayangkat ti lokal a gobierno ti Luna, iti pannakitinnulong ti Apayao State College . Ni Dr. Herbert Imatung, Dean ti College of Agriculture ti kalinga State University , ti nanglektiur iti nasao a seminar.


Ita, di latta agpatpatingga ni ‘Tang Erning a mangpampanunot no kasano a mapasayaatna pay ti biagda a sangapamilia; iti kasta, maiturposto met laeng ti inaunaanda ti kursona a Forestry. —O 



Ni dati nga Eleanor Olivas ti kaingungot ni ‘Tang Erning. Ni Oliver ti inaunaan a bungada; sumaruno ni Novel Mar, second year iti haiskul; buridek ni Ernesto Jr., Grade IV.





(Naipablaak iti Bannawag)